Θέμα αρμονίας πανελληνίων εξετάσεων 2012

Χαρακτηριστικά του θέματος αρμονίας πανελληνίων εξετάσεων 2012:

Μελωδικά χαρακτηριστικά.

i) Το χρωματικό ποίκιλμα που περιέχεται στο μοτίβο τής αρχής (μέτρο 1, φθόγγος φα♯) και το οποίο επαναλαμβάνεται στη συνέχεια τού θέματος και ειδικότερα στα μέτρα: 2 (φθόγγος σολ♯), 3 (επίσης φθόγγος σολ♯), 9 (φθόγγος μι♮) και 11 (φθόγγος σολ )
ii) Ο φθόγγος με το διπλό σημείο αλλοίωσης (σι♭♭) στο μέτρο 6, που θεωρείται βαρυμένη 2η βαθμίδα στην τονικότητα λα♭ και εναρμονίζεται με τη συγχορδία N⁶. 
iii) Οι εναρμόνιες αλλαγές στα μέτρα 9 & 12, οι οποίες οριοθετούν ένα τρίμετρο τμήμα που είναι σε τονικότητες με διέσεις, ενώ όλο το υπόλοιπο θέμα είναι σε τονικότητες με υφέσεις.
iv) Το ξεκίνημα με αλυσίδα και τη χρήση συγχορδιών της ανιούσας μελωδικής ελάσσονας ντο.

Αρμονικά χαρακτηριστικά.

i) Στο μέτρο 6 τής παρακάτω ενδεικτικής λύσης η πτώση καταλήγει στην VIη της ομώνυμης ελάσσονας, γίνεται δηλαδή απροσδόκητη πτώση στην τονικότητα λα♭ ελάσσονα. Η “εκτροπή” στην ομώνυμη ελάσσονα δεν είναι απαραίτητο να γίνει. Ωστόσο, η συγχορδία τής VIης τού ελάσσονα περιέχει το φθόγγο φα♭ που πρόκειται να ακουστεί στη ναπολιτάνικη συγχορδία. Επιπλέον, η συγχορδία της VIης του ελάσσονα είναι ταυτόχρονα παρενθετική δεσπόζουσα της Ν. Με τον τρόπο αυτόν η απροσδόκητη πτώση σ’ αυτό το σημείο “εξυπηρετεί” καλύτερα τον ερχομό τής Ν⁶ αμέσως μετά. 

ii) Ακολουθεί ατελής πτώση στην τονικότητα λα♭ μείζονα στα μέτρα 7-8. Σημειώνεται ότι στο ισχυρό τού μ. 7 (αμέσως μετά την ναπολιτάνικη) θα μπορούσε να μπει πτωτικό ⁶₄ αντί για την diminuita της δεσπόζουσας που μπαίνει στην παρακάτω λύση.

iii) Στο μέτρο 9 γίνεται εναρμόνια αλλαγή: η τονική συγχορδία της ρε♭ μείζονας αλλάζει γραφή και γίνεται τονική της (εναρμόνιας) τονικότητας ντο♯ μείζονας.

iv) Αντίστοιχα, στο μέτρο 12 η τονική της ντο♯ μείζονας αλλάζει εναρμόνια και γίνεται υποδεσπόζουσα της λα♭ μείζονας. Γίνεται δηλαδή συνδυασμός εναρμόνιας αλλαγής συγχορδίας (η συγχορδία ντο♯ μείζονα αλλάζει γραφή και γίνεται ρε♭ μείζονα) με διατονική μετατροπία (όπου η Iη γίνεται IVη).

v) Η επιστροφή στην αρχική τονικότητα ντο ελάσσονα γίνεται στο μέτρο 13, μέσω της VIης της αρχικής τονικότητας.

vi) Η τελική πτώση (μ. 14-15) γίνεται στην ομώνυμη τονικότητα τής αρχικής ντο ελάσσονας. Πριν το πτωτικό ⁶₄ που έρχεται στο ισχυρό τού μέτρου 14 μπορεί να προηγηθεί η diminuita της δεσπόζουσας ή η “γερμανική” συγχορδία αυξημένης 6ης, όπως στην παρακάτω λύση, μέτρο 13/3ος χρόνος.